Moeders van orka's offeren hun eigen voortplantingskansen op om het toekomstige succes van hun zonen te garanderen.
Hoewel het geen verrassing is dat moeders offers brengen voor hun jongen, hebben onderzoekers ontdekt dat orka-moeders (Orcinus orca) het begrip "mama's zoon" tot het uiterste doorvoeren en voor hun zonen blijven zorgen tot ze volwassen zijn, zelfs als dit hun toekomstige voortplantingskansen beïnvloedt, volgens een nieuwe studie die 8 februari is gepubliceerd in het tijdschrift Current Biology (opent in een nieuw tabblad).
Onderzoekers hebben ontdekt dat deze moeder-zoon relatie bestaat onder de 73 orka's die momenteel deel uitmaken van de "zuidelijke" populatie, een groep die de wateren voor de kust van de staat Washington en British Columbia bewoont. Sinds 1976 hebben onderzoekers van het Center for Whale Research in Harbor, Washington, deze goed bestudeerde populatie gevolgd en merkten dit "bizarre sociale systeem" op waarbij de moeders blijven jagen op hun volwassen zonen, aldus een verklaring (opent in nieuw tabblad) .
Omdat orka groepen matrilineair zijn, "blijven zowel de zonen als de dochters hun hele leven binnen de groep van hun moeder in deze populatie van orka's — en we denken in de meeste residente orka populaties," vertelde eerste auteur Michael Weiss, onderzoeksdirecteur van het Center for Whale Research, aan Live Science. "Maar de zonen houden vooral sterke sociale banden met hun moeders en zijn meer geneigd hun moeders te volgen."
Terwijl het bij hun moeder blijven gunstig kan zijn voor de mannetjes, worden de dochters daarentegen volledig afgesneden van het delen van prooien door hun moeder zodra ze geslachtsrijp zijn, meestal ergens tussen 6 en 10 jaar oud, aldus de verklaring.
Waarom geven moeder-orka's hun zonen een voorkeursbehandeling en hun dochters niet? Onderzoekers denken dat het allemaal neerkomt op een evolutionaire prijs...
"Mannetjes zijn een stuk groter dan vrouwtjes, dus hebben ze meer calorieën nodig en zijn ze ook wat minder wendbaar, dus hebben ze misschien minder geluk met het vangen van vis," zei Weiss. "Vanuit het oogpunt van de moeder zijn er enkele goede redenen waarom ze bij voorkeur hun zonen helpen. Wanneer dochters zich voortplanten, zit hun kalf in dezelfde groep als de grootmoeder, en dat betekent dat er nog een mond te voeden is in de groep die kan concurreren met de andere nakomelingen van het vrouwtje. Er zijn dus kosten verbonden aan het helpen voortplanten van je dochter. Terwijl bij mannetjes, als ze hun kinderen krijgen, ze meestal in iemand anders groep geboren worden."
Hij voegde eraan toe: "Je krijgt dezelfde voordelen in termen van evolutie, waarbij je genen worden doorgegeven aan de volgende generatie, zonder de kosten van nog een mond om te voeden."
Maar dit vertroetelen van mannetjes kost de moeders op de lange termijn. Onderzoekers vonden een "sterke negatieve correlatie" tussen de zorg van vrouwtjes voor hun volwassen zonen en hun kans op het voortbrengen van een levensvatbaar kalf. Elke overlevende zoon vermindert de kansen van een moeder op een nieuw kalf met meer dan 50% in een bepaald jaar, aldus de verklaring.
"Een 21-jarige vrouw die geen kinderen heeft waar ze nu voor zorgt en die zich het afgelopen jaar niet heeft voortgeplant, heeft bijvoorbeeld een kans van 1 op 5 om een kalf te krijgen," zei Weiss. "Als dat vrouwtje een zoon heeft die ze verzorgt, daalt die kans tot 1 op 10. Door voor deze zonen te zorgen, hebben de moeders minder van de voedselbronnen die ze nodig hebben om deze echt dure zwangerschappen te dragen, waardoor ze veel minder kans hebben om zich verder voort te planten.”
