Bir insan öldüğü anda, hücreler solup bakteriler istila ettikçe vücudu parçalanmaya başlar. Ancak bir bedenin tamamen çürümesi ne kadar sürer?
Çürüme süreci ölümden birkaç dakika sonra başlasa da, ortam sıcaklığı, toprak asitliği ve tabut malzemeleri de dahil olmak üzere bir cesedin iskelet haline gelmesinin ne kadar süreceğini etkileyebilecek bir dizi değişken vardır. Ancak, Teksas Eyalet Üniversitesi Adli Antropoloji Merkezi Direktörü Daniel Wescott (yeni sekmede açılır) Live Science'a yaptığı açıklamada, ortalama olarak, tipik bir tabut içinde gömülü bir cesedin genellikle bir yıl içinde parçalanmaya başladığını, ancak tamamen çürümesinin on yıl kadar sürdüğünü ve geriye sadece iskeletin kaldığını söyledi.
Western Carolina Üniversitesi Adli Osteoloji Araştırma İstasyonu'nda doçent olan Nicholas Passalacqua'ya (yeni sekmede açılır) göre, böceklerden ve diğer unsurlardan korunmayan tabutsuz gömülen bir ceset tipik olarak beş yıl içinde iskeletleşir.
Ayrışmanın kendisi oldukça basittir. "The Cell: A Molecular Approach (opens in new tab) ," (Sinauer Associates, 2000)'e göre, ölüm gerçekleştiğinde ve oksijenli kan akışı durduğunda, hücreler ölür; otoliz adı verilen bir süreçte, hücreler enzimleri (özellikle sindirim enzimleri içeren lizozomlardan gelenler) serbest bırakır, bu da hücrelerin yanı sıra karbonhidratları ve proteinleri de parçalar.
"Ölüm Sonrası Değişikliklerin Değerlendirilmesi (yeni sekmede açılır)" (StatPearls Publishing, 2022) kitabına göre, çürüme ya da organik maddenin oksijen olmadan (yeni sekmede açılır) bakteriler, mantarlar ya da diğer organizmalar tarafından ayrıştırılması, ölümden yaklaşık 18 saat sonra cesedin derisinin bir kısmını yeşile çevirebilir. Bu durum, karın bölgesindeki bakterilerin hızla çoğalarak vücudun şişmesine ve kokmasına neden olan gazlar oluşturmasıyla eş zamanlı olarak gerçekleşir. Ceset sıcak bir ortamda bulunduğunda çürüme hızlanır, bu nedenle insan kalıntıları gömülme zamanı gelene kadar genellikle buzdolaplarında saklanır.
"Ölüm Sonrası Değişimin Değerlendirilmesi "ne göre, bu şişkinlik aşamasında deri kayabilir, kabarabilir ve ölümden sonraki yaklaşık 24 ila 48 saat içinde deride yeşilimsi siyah kan damarlarının görülebildiği ebru oluşabilir. Sonunda, şişkinlik çöker ve siyah çürüme olarak bilinen bir süreçte, vücudun organları ve dokuları yumuşar ve böcekler ve mikroplar gibi yaşam formları kalan yumuşak dokuları yiyerek iskelet kalıntılarını bırakır.
"Ölüm Sonrası Değişikliklerin Değerlendirilmesi "ne göre, "Bu [iskelet] aşamada ayrışma önemli ölçüde yavaşlar ve iskelet kalıntılarının parçalanması yıllar veya on yıllar alır."
Çürümeyi geciktirmek için mumyalayıcılar cesedin kanını ve diğer sıvılarını boşaltıp yerine damarlara enjekte ettikleri mumyalama sıvılarını koyabilirler. Koruyucu görevi gören bu kimyasallar, cesedi parçalayan bakteriyel faaliyeti durdurur. Mumyalama yaygın bir uygulama olmasına rağmen, bazı dinlerde cesede saygısızlık olarak görüldüğü için yasaklanmıştır.
Live Science'a konuşan Wescott, "Eğer mumyalanmışlarsa, bu gerçekten bir şeyleri değiştirebilir," dedi.
Örnek olarak, 1963 yılında mumyalandıktan sonra gömülen katledilen sivil haklar lideri Medgar Evers vakasını gösterdi. Wescott, 1991 yılındaki bir cinayet davasında kanıt olarak kullanılmak üzere cesedi mezardan çıkarıldığında, "cesedi o kadar iyi korunmuştu ki oğlunun onu görmesine izin verdiler" dedi.
Mumyalanan ve tabutla gömülenler için beş ila 10 yılın daha tipik bir çürüme süresi olduğunu söyledi. Bu noktada, doku gitmiş ve geriye sadece kemikler kalmıştır.
Wescott, mumyalama işinin kalitesinin de bir rol oynadığını söyledi. Mezardan çıkarılmadan 15 yıl önce gömülmüş mumyalanmış bir cesedi çıkardığında, kısmen tabut bozulduğu için iskeletleştiğini keşfetti. Mezardan çıkardığı bir başka mumyalanmış ceset ise sadece bir yıl önce gömülmüştü ve "yeni ölmüş gibi görünüyordu ama üzerinde biraz küf oluşmuştu" diye hatırlıyor.
Konumun da bir etkisi olabilir. Bir tabut asidik toprağa gömülürse, daha hızlı aşınır ve cesedi, çürüme sürecini kolaylaştıran böcekler de dahil olmak üzere elementlere maruz bırakır.
Wescott, çoğu insanın düşünmediği birkaç faktör daha olduğunu söyledi. Açık havada, obez insanlar başlangıçta daha hızlı çürür, ancak kurtçuklar yağ yerine kas dokusunu tercih ettiği için sürecin ilerleyen aşamalarında diğerlerine kıyasla yavaşlar. Ölümden önce kullanılan kemoterapi ve antibiyotikler de çürüme üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir, çünkü her ikisi de sürece dahil olan bazı bakterileri öldürür.
Wescott, kulağa tuhaf gelse de, tabutun astarının da çürüme hızı üzerinde etkisi olabileceğini söyledi. Bazı malzemeler sıvıyı cesetten uzaklaştırarak kurumasına ve hatta daha hızlı mumyalaşmasına neden olabilir. Eğer malzeme nem tutuyorsa, ceset kendi sıvılarıyla ıslanabilir ve daha çabuk çürüyebilir.
