Physical Review D (yeni sekmede açılır) dergisinde 19 Ocak'ta yayınlanan araştırmaya göre, eğer solucan delikleri varsa, uzaktaki nesnelerin ışığını 100.000 kata kadar büyütebilirler — ve bu onları bulmanın anahtarı olabilir.
Solucan delikleri, maddenin (veya belki de uzay aracının) büyük mesafeler kat edebileceği huni şeklindeki teorik geçitlerdir. Bir solucan deliğini hayal etmek için, tüm evrenin bir kâğıt olduğunu varsayalım. Eğer başlangıç noktanız kağıdın üstündeki bir nokta ve varış noktanız da kağıdın altındaki bir nokta olsaydı, bu kağıdı iki nokta birleşecek şekilde katladığınızda solucan deliği ortaya çıkardı. Kağıdın tüm uzunluğu boyunca seyahat etmek yerine, tüm kağıdı bir anda geçebilirdiniz.
Solucan deliklerinin varlığı hiçbir zaman kanıtlanmadı, ancak fizikçiler yine de bu egzotik nesnelerin neye benzeyebileceğini ve nasıl davranabileceğini teorileştirmek için onlarca yıl harcadılar. Yeni makalelerinde araştırmacılar, elektrik yüklü, küresel bir solucan deliğini ve etrafındaki evren üzerindeki etkilerini simüle etmek için bir model oluşturdular. Araştırmacılar, solucan deliklerinin çevreleri üzerindeki gözlemlenen etkileriyle tespit edilip edilemeyeceğini öğrenmek istediler.
Araştırmacıların modeli, var olmaları halinde solucan deliklerinin Einstein'ın görelilik teorisinin bir yönünü tetikleyecek kadar büyük olabileceğini gösteriyor: aşırı büyük nesneler uzay-zaman dokusunu ışığın eğilmesine neden olacak kadar büküyor. Bu bükülmüş ışık, Dünya'daki bakış açımızdan görüldüğü gibi, devasa nesnenin arkasında gizlenen her şeyi büyütür. Bu olgu "mikromercekleme" olarak bilinir ve bilim insanlarının galaksiler ve kara delikler gibi büyük kütleli nesneleri kullanarak, evrenin erken dönemlerindeki yıldızlar ve galaksiler gibi son derece uzak nesneleri görmelerini sağlar.
Makalede araştırmacılar, solucan deliklerinin, tıpkı kara delikler gibi, arkalarındaki uzak nesneleri büyütecek kadar büyük olacağını savunuyorlar.
Çin'in Hunan kentindeki Jishou Üniversitesi'nde fizikçi olan çalışmanın başyazarı Lei-Hua Liu (yeni sekmede açılır) Live Science'a gönderdiği e-postada, "Bir solucan deliği tarafından yapılan bozulma yoluyla büyütme çok büyük olabilir ve bu bir gün test edilebilir" dedi.
Liu ayrıca solucan deliklerinin nesneleri kara deliklerden farklı şekilde büyüteceğini, yani bilim insanlarının bu ikisini birbirinden ayırt edebileceğini belirtti. Örneğin, bir kara delik aracılığıyla mikro merceklemenin, arkasındaki nesnenin dört ayna görüntüsünü ürettiği bilinmektedir. Öte yandan, yazarların simülasyonları, bir solucan deliği aracılığıyla mikro merceklemenin üç görüntü üreteceğini gösterdi: iki sönük ve bir çok parlak görüntü.
Ancak, galaksiler, kara delikler ve yıldızlar gibi diğer nesneler de mikro mercek etkisi yarattığından, aramaya nereden başlanacağı konusunda net bir ipucu olmayan bir solucan deliği bulmak zor bir girişim olacaktır, Austin'deki Texas Üniversitesi'nde fizikçi olan ve çalışmaya dahil olmayan Andreas Karch (yeni sekmede açılır) Live Science'a bir e-postada söyledi.
Karch, bir solucan deliği ile diğer büyük nesnelerin neden olduğu mikromerceklenmeyi ayırt etmeye çalışmanın "bir rock konserinin ortasında tek bir kişinin yumuşak sesini ayırt etmeye çalışmak" gibi olacağını söyledi. Karch ayrıca, makalenin yazarlarının solucan deliklerini tanımlamak için ilginç bir teorik yol sunarken, "bunun pratikte nasıl yapılacağı hakkında henüz konuşmadıklarını — bu gelecekteki bir çalışma."
Liu, solucan delikleri hala sağlam bir teorik yapıya sahip olsa da, araştırmacıların modelinin bir gün test edilebilecek olmasının "çoğu fizikçinin hayali" olduğunu söyledi.
